ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΥΠΟΣΥΝΕΙΔΗΤΟ

Η μνήμη είναι παράξενο πράγμα.  Μερικές φορές οι λεπτομέρειες των πιο σημαντικών γεγονότων της ζωής ξεθωριάζουν μέσα σε λίγες μέρες, ενώ οι καθημερινές στιγμές γίνονται οι αναμνήσεις που μένουν για περισσότερο χρόνο.

Θυμάμαι μια μέρα που καθόμουν στην όχθη ενός ποταμού με την μητέρα μου.  Ήταν φθινόπωρο, ο αέρας ήταν ψυχρός, κι εγώ ήμουν τυλιγμένος σε στρώματα από κουβέρτες για να είμαι ζεστός. Παρακολουθούσαμε μαζί  κάποιες ομάδες αντρών να κωπηλατούν μακριές, στενές βάρκες μέσα στο νερό.  Θυμάμαι τον ρυθμό – ήταν τέλειος, η κίνηση ήταν απαλή,  και φαινόταν σαν να μην υπήρχε ούτε ένα κύμα στο νερό, καθώς  οι βάρκες περνούσαν γρήγορα από μπροστά μας.

Παρόμοια, θυμάμαι να τραντάζομαι πάνω στους ώμους του πατέρα μου καθώς κατέβαινε την στριφογυριστή σκάλα από το μικρό διαμέρισμα μας του δευτέρου ορόφου στον δρόμο κάτω.  Ακριβώς έξω από το διαμέρισμα της γειτόνισσας μας υπήρχε ένας παπαγάλος που ζούσε μέσα σε ένα κλουβί, πάνω στο περβάζι που περνούσαμε κάθε μέρα βγαίνοντας από το κτίριο.

Καθώς διηγούμουν τις αναμνήσεις αυτές της πολύ μικρής παιδικής ηλικίας μου στην μητέρα μου, αυτή με κοίταξε με δυσπιστία.  «Δεν είναι δυνατόν να θυμάσαι εκείνες τις ημέρες», είπε. «Ήταν μετά την επιστροφή του πατέρα σου από τον στρατό και μόλις είχαμε μετακομίσει στο Rhode Island, όπου προσλήφθηκε στο Πανεπιστήμιο Brown. 

Σε κατέβαζα στο ποτάμι να παρακολουθήσεις την ομάδα του πληρώματος του πανεπιστημίου να εξασκείται το φθινόπωρο.  Δεν είναι δυνατόν να θυμάσαι εκείνη την εποχή γιατί ήσουν μόνο ενάμιση έτους».

Η μνήμη είναι παράξενο πράγμα γιατί, ενώ μπορεί να θυμόμαστε συνειδητά μικρά περιστατικά της ζωής, όπως εκείνα που μοιράστηκα, αυτό που συχνά δεν θυμόμαστε συνειδητά είναι ο τρόπος που οι γύρω μας αντιδρούσαν σε ό,τι συνέβαινε στη ζωή μας εκείνη την εποχή.  Επειδή ήμασταν παρόντες, όμως, εμείς θυμόμαστε, καθώς εκείνες οι υποσυνείδητες εμπειρίες γίνονται το προσχέδιο για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τις σχέσεις και τη ζωή.

Επειδή πρόκειται για ασυνείδητες αναμνήσεις, είναι πιθανόν να μην είμαστε καν σε θέση να τις δούμε όταν τις εκδηλώνουμε, ακόμα και όταν είναι τελείως ξεκάθαρες στους άλλους.  Αλλά ακριβώς επειδή μπορεί να μην αναγνωρίζουμε αυτές τις πεποιθήσεις αμέσως δεν σημαίνει ότι δεν θα μάθουμε ποτέ ποιες είναι αυτές ή πως επηρεάζουν την ζωή μας.  Εμείς, καθώς και οι άνθρωποι γύρω μας, τις εκδηλώνουμε καθημερινά στη ζωή μας.  Καθρεφτίζονται σε εμάς με την μορφή των πιο στενών ερωτικών σχέσεων, των φίλων, των επιχειρήσεων, και της καριέρας – και ακόμα και της κατάστασης της υγείας μας.  Ο κόσμος δεν είναι τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από μια αντανάκλαση του τι πιστεύουμε και ατομικά και συλλογικά, συνειδητά και υποσυνείδητα.

Το κλειδί εδώ βρίσκεται στο ότι 90% ή περισσότερο των καθημερινών μας ενεργειών είναι αντιδράσεις που προέρχονται από την δεξαμενή των πληροφοριών που συσσωρεύσαμε κατά τα πρώτα επτά χρόνια της ζωής.   Αν οι άνθρωποι που μας φρόντιζαν αντιμετώπιζαν τον κόσμο με υγιή και φιλικό στη ζωή τρόπο, τότε ωφελούμαστε από την ανάμνηση των αντιδράσεων τους. Σπάνια, όμως, έχω συναντήσει κάποιον που μπορεί ειλικρινά να πει ότι μεγάλωσε σε τέτοιο περιβάλλον.  Η πραγματικότητα είναι ότι οι περισσότεροι από εμάς μάθαμε τις υποσυνείδητες συνήθειες μας σε ένα περιβάλλον που ήταν ανάμικτο.  Κάποιες από τις πεποιθήσεις που έχουν τόσο βαθιά ενσταλάξει μέσα μας, μας οδήγησαν στο να διαχειριστούμε τις δοκιμασίες της ζωής με θετικούς και θεραπευτικούς τρόπους. Άλλες έκαναν ακριβώς το αντίθετο.

(Απόσπασμα από το βιβλίο του Gregg Braden, “The Spontaneous Healing of Belief: Shattering the paradigm of false limits”)